Schoolgebouwen in de kijker

De voorbije decennia heeft Vlaanderen te weinig geïnvesteerd in schoolinfrastructuur. Veel schoolgebouwen zijn nooit aangepast aan gestegen leerlingenaantallen en nieuwe onderwijsbehoeften. Daarom startte de Vlaamse regering een grootschalige inhaalbeweging. Deze inhaalbeweging in de scholenbouw zal tegen 2016-2017 een 200-tal nieuwe of grondig gerenoveerde schoolgebouwen realiseren in Vlaanderen en Brussel.

Hoog tijd dus om bij deze inhaalbeweging ook stil te staan bij de toegankelijkheid van schoolgebouwen. Het is namelijk essentieel dat bouwheren en ontwerpers kennis en ervaring opdoen om integrale toegankelijkheidsprincipes toe te passen in scholen.

Naast een Vlaamse verordening toegankelijkheid, die een basistoegankelijkheid oplegt voor schoolgebouwen, lanceerden het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGIOn) en Enter vzw, deze maand ook de inspiratiebundel ‘Integrale toegankelijkheid van schoolgebouwen’.

Bovendien is op 12 maart 2014 het M-decreet, of het decreet met maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, door het Vlaams Parlement goedgekeurd. Met het M-decreet vertrekt de Vlaamse regering van het principe "gewoon onderwijs als het kan, buitengewoon onderwijs als het nodig is". Concreet wil dat zeggen dat leerlingen met specifieke onderwijsnoden zich kunnen inschrijven in het gewone onderwijs en dat daarbij aan scholen "redelijke aanpassingen" kunnen gevraagd worden.

Nog een reden om scholen van bij de start integraal toegankelijk te maken!

Nieuw: Inspiratiebundel "Toegankelijkheid van schoolgebouwen"

Op 21 maart 2014 lanceerden AGIOn en Enter vzw de "Inspiratiebundel integrale toegankelijkheid van schoolgebouwen" tijdens de schoolbouwformule te Gent.

Met deze bundel is concreet inhoud gegeven aan één van de strategische doelstellingen uit het Doelstellingenkader ‘Gender, seksuele identiteit en Toegankelijkheid’: “Het verhogen van de integrale toegankelijkheid van schoolinfrastructuur, met als prioritaire focus de integrale toegankelijkheid van nieuwe infrastructuur”. De Vlaamse Overheid wil hiermee maximaal inzetten op een ruimtelijke kwaliteit die het leren, op basis van gelijke kansen voor iedere leerling, maximaal ondersteunt.

De ‘Inspiratiebundel Toegankelijkheid van schoolgebouwen’ geeft achtergrond, principes en aanbevelingen voor het gewoon en buitengewoon onderwijs. Zo zet de Vlaamse Overheid in op een ruimtelijke kwaliteit die leren voluit ondersteunt met gelijke kansen voor iedere leerling.

Het is een inspiratiebundel die specifiek gebaseerd is op de eigenheid van scholen (doelgroepen, ergonomie …). Het bevat vele facetten gaande van een algemeen kader rond toegankelijkheid van schoolgebouwen, ontwerpaanbevelingen voor toegankelijk (ver)bouwen met doelgroepspecifieke aanbevelingen en een ruimtelijke vertaling van veelvoorkomende handelingen in scholen, quickwins voor bestaande schoolgebouwen en het regelgevend kader.

Het doel van de bundel is het garanderen en verbeteren van de toegankelijkheid van de infrastructuur van schoolgebouwen. De bundel bevat geen opgelegde ‘criteria’, maar is een werkinstrument dat ontwerpers en bouwheren informeert, inspireert en ondersteunt om de toegankelijkheid van schoolgebouwen voor iedereen te optimaliseren.

We doen dit aan de hand van aanbevelingen met voor- en nadelen, voorbeelden…en tekst en uitleg bij het ‘waarom’ van de aanbevelingen. We willen zo de ontwerpmatige creativiteit niet beperken, maar bouwheren, ontwerpers en anderen INSPIREREN!
 

Lees het persbericht "Werk maken van toegankelijke scholen"

De regelgeving toegankelijkheid en schoolgebouwen

Naast de inspiratiebundel is er in Vlaanderen ook de Vlaamse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid die minimale normen vastlegt voor gebouwen. Ga je bouwen of verbouwen aan een publiek toegankelijk gebouw en moet je hiervoor een stedenbouwkundige vergunning aanvragen of een melding doen, dan moet de Vlaamse Gewestelijke stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid toegepast worden. Ook een schoolgebouw moet hieraan voldoen. Dit is ook een publiek toegankelijk gebouw want leerlingen, leerkrachten, (groot)ouders, bezoekers, werknemers ... maken er dagelijks gebruik van.

Let op, de toestand op moment van de bouwaanvraag is van belang. De op plan afleesbare elementen bepalen de toepassing van de verordening.

Art. 3 toepassen

Een schoolgebouw heeft hoofdzakelijk ruimten die te maken hebben met het leren: klaslokalen, sporthal, refter ...

Voor deze gebouwen bepaalt de publiek toegankelijke oppervlakte wat er verplicht toegankelijk moet zijn in het gebouw (artikel 3).
 

Hoe bereken je de publiek toegankelijke oppervlakte?
Alle ruimten van het schoolgebouw waar het publiek (de leerlingen, bezoekers ... (geen werknemers) gebruik van kunnen maken, behoren tot de publiek toegankelijke oppervlakte. Een technische ruimte of een bergruimte moet je niet meerekenen.

De correcte meetmethode kan je nalezen bij:
G2. Hoe bereken ik de publiek toegankelijke oppervlakte?

De publiek toegankelijke oppervlakte is < 150m²
Enkel de toegang tot het gebouw en het toegangspad moeten voldoen aan de normen: art. 10§1, art. 12 tot en met 14, art. 16, 18, 19, 22, 23, 24, 25, 33 van het besluit.

Een dergelijke kleine oppervlakte zal bij scholen niet voorkomen.

De publiek toegankelijke oppervlakte is 150m² ≤ x ≤ 400m²
Afhankelijk van hoe het gebouw ingedeeld is, pas je de normen toe op de volgende gebouwonderdelen:

• de gelijkvloerse publiek toegankelijke delen van de gebouw(en) of delen van gebouw(en) moeten altijd voldoen aan de normen.
• de niet-gelijkvloerse publiek toegankelijke delen moeten voldoen, tenzij een ruimte op een andere locatie eenzelfde functie vervult en al voldoet aan de normen.

De publiek toegankelijke oppervlakte is > 400m²
Alle publiek toegankelijke delen van de gebouw(en) of delen van gebouw(en) moeten voldoen, zowel de gelijkvloerse als de niet gelijkvloerse gelegen ruimten.

De meeste schoolgebouwen zullen binnen dit toepassingsgebied vallen.

Bekijk hier de regelgeving toegankelijkheid voor schoolgebouwen

Nieuwe faq’s

• Moet er in het sanitair blok voor kleuters een aangepast toilet voorzien worden zoals in de verordening toegankelijkheid bepaald wordt in art. 30 en 31?

In beeld...hoe het niet moet!

De website www.toegankelijkgebouw.be geeft met de regelgeving en het handboek een goede houvast aan ontwerpers. Maar zoals hier te zien, loopt het vaak nog fout.

Deze foto toont een aangepast toilet. Boven de klink van de deur hangt een bordje "geen toegang". Dus niet iedereen kan vrij gebruik maken van het aangepast toilet. Misschien is het zelfs ook op slot. Hopelijk moet je in dit gebouw niet dringend naar het toilet!
Maak toiletten multifunctioneel bruikbaar en laat iedereen er vrij gebruik van maken!

Ga naar het contactformulier

Colofon
Deze gratis nieuwsbrief wordt uitgegeven door het Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid, Enter vzw, in opdracht van Gelijke Kansen in Vlaanderen. Als uitgever doen we er alles aan om de correctheid van de aangeboden informatie te verzekeren. Komt u alsnog iets tegen dat niet correct is, mail dan naar info@entervzw.be. Bij voorbaat hartelijk dank!

De uitgever is niet verantwoordelijk voor oneigenlijk gebruik door derden.
Indien u deze nieuwsbrief niet meer wil ontvangen, kan u zich via deze link uitschrijven: uitschrijven