• Onthaalruimten in een notendop
• Samenkomen van functies
• Balie als ontvangstpunt
• Wachtzones als schakel
• Onthaalruimten in beeld

Aanbevelingen:

Dit zijn de ruimten waar bezoekers ontvangen worden, waaronder het onthaal (balie of loket), de wachtruimte en de vergaderruimte(n).

• Gelegen in de buurt van de inkomhal, bij de toegang tot het gebouw
• Minimaal één vrije draairuimte voor de vaste inrichtingselementen
• Respecteer steeds (loop)routes en gebruiksruimten rond inrichtingselementen
• Informatie en communicatievoorzieningen:
  • Voorzie dezelfde informatie in verschillende vormen
  • Informeer over de aanwezigheid van ringleiding, mogelijkheid tot persoonlijke begeleiding,…
  • Aanvullen met goede signalisatie en bewegwijzering
  • Zie aanbevelingen signalisatie
• Geleiding integreren door onder andere:
  • Gebruik van contrast als geleiding naar belangrijke punten of voorzieningen in het gebouw
  • Toevoegen van visuele en tactiele elementen
  • Zie aanbevelingen geleiding

Balie, receptie of loket:

• Bij voorkeur open, niet afgesloten achter glas.
  • Indien wel beglazing: aandacht voor reflectie en spraakondersteuning.
• Uitgewerkt op twee hoogten:
  • Verlaagd onderrijdbaar gedeelte
  • Hoog deel op 110cm ten opzichte van het vloerniveau, werkvlak minimum 90cm breed
• Verlichting:
  • Egale, indirecte verlichting in de onthaalruimte
  • Accentverlichting boven de balie, receptie of loket is handig voor iedereen en helpt bij de oriëntatie

Wachtruimte:

• Minimaal op één plaats een vrije draairuimte voorzien
• Voorzie variatie in zitmogelijkheid voor wachtende personen:
  • Stem het aantal stoelen of zitbanken af op het gebruik en de te verwachten bezoekers
• Voorzie minstens één vrije zitzone van minimum 90x140cm
• Stel zitelementen rechtlijnig op, optimaal op één zijde van de ruimte uitgelijnd
• Respecteer de ruimte voor (loop)routes en zitzones

Regelgeving:

Art. 28 van de ‘Stedenbouwkundige Verordening betreffende Toegankelijkheid’ heeft betrekking op meubilair van onthaalruimten.

Lees artikel 28.

Onthaalruimten functioneren steeds als kruispunt van activiteiten.

Het is de eerste ruimte waar we toekomen, vaak een centrale ruimte waar we ontvangen worden, informatie krijgen over activiteiten of diensten, waar we ons eventueel moeten aanmelden om via dit punt onze weg verder te zetten doorheen het gebouw.

Elke functie in deze ruimte kan op zich werken. Deze worden ondersteund door een juiste ruimtelijke vertaling. (Loop)routes leiden ons ongehinderd langs vaste balies of loketten. Stoelen en tafels in een wachtzone mogen geen versperring of obstakels vormen.

Het eisenpakket voor deze onthaalruimte of -zone binnen het gebouw is reeds vanaf de ontwerpfase duidelijk omschreven.

Onderstaande voorbeelden illustreren hoe binnen een eisenpakket de nood aan een verschillende ruimtelijke vertaling van een onthaalruimte naar voor kan komen.

Een gemeentehuis heeft een centrale inkomhal met enkel een doorstroomfunctie naar de verschillende diensten in het gebouw. Er is een duidelijke bewegwijzering. Elke dienst heeft een eigen ontvangstbalie.

In een regionaal ziekenhuis wenst men rechtstreeks in de inkomhal een receptie te voorzien. Bezoekers kunnen hier terecht voor informatie over patiënten, om afspraken vast te leggen en betalingen uit te voeren.

In een onthaalruimte is er een balie, receptie of loket. Ze vormen een eerste aanknopingspunt. We oriënteren ons op de balie omdat we weten dat we daar de eerste informatie over het gebouw en zijn diensten kunnen krijgen.

Om elke bezoeker de mogelijkheid te geven gebruik te maken van de balie, wordt aandacht besteed aan de combinatie van een hoog en een laag gedeelte.

Het lage gedeelte is afgestemd op een zittende lichaamshouding. Daarom is best een stoel of zitelement aanwezig. Niet iedereen kan langere tijd rechtstaan of heeft hetzelfde uithoudingsvermogen.

Balies of loketten waar we papieren moeten invullen of documenten moeten afgeven, zoals bijvoorbeeld bij stedelijke diensten of ziekenhuizen, worden best volledig verlaagd uitgevoerd.

Ook de hogere delen van een balie of loket moeten contact mogelijk maken met de persoon aan de andere zijde. Voor het tekenen van papieren of het invoeren van een (pin)code vormen te hoge balies vaak een knelpunt.

De hoge én lage delen van de balie dienen op gelijkwaardige wijze uitgevoerd te worden. Het werk- of schrijfvlak is voldoende breed zodat elke handeling vlot uitvoerbaar is, zowel een informatievraag als het bespreken van een dossier.

Niet in elk gebouw is een bemande balie aanwezig. Vaak worden beperktere infopunten, eventueel met een consultatie- of inlogmogelijkheid, via een computersysteem voorzien.

In bijvoorbeeld bibliotheken of sportaccommodaties vormen deze computersystemen een ruimtelijk aandachtspunt.

Wachtruimten dienen overal dezelfde handelingen te ondersteunen, of ze nu klein of groot zijn, uitgebreid of beperkt.

Een wachtzone of wachtruimte vormt de schakel tussen de publieke zone (onthaalruimte of balie) en de meer private vertrekken zoals een consultatieruimte of vergaderruimte. We verblijven er slechts een korte tijd voor we verder gaan naar een andere ruimte.

Hoewel wachtzones vaak slechts een zeer beperkte ruimte toebedeeld krijgen in een gebouw, voeren we er toch een heel wat handelingen uit.

Tijdens het wachten (zittend op een stoel) bekijken we een informatiebord of lezen een boekje, dat moeten we halen (om te lezen) en terugleggen op een centrale tafel of rek.

Deze activiteiten worden bemoeilijkt als we spullen meedragen, een kinderwagen voortduwen of rolstoelgebruiker zijn. Om deze redenen is het belangrijk om naast voldoende vrije doorgangsbreedte op de (loop)routes, ook voldoende gebruiksruimte in te passen.

Voorzie variatie in sta- en zitmogelijkheden. Bied staruimte aan, voorzie stoelen of zitbanken en enkele vrije zones waar men als rolstoelgebruiker terecht kan, waar een assistentiehond kan plaatsnemen of waar een kinderwagen geplaatst kan worden.

Voorzie de vrije zitzone vooraan in de wachtruimte, kort bij de deur of aansluitend op de looproute. De afstand waarop men moet manoeuvreren wordt korter en daardoor ook eenvoudiger in gebruik. Is de vrije zone in gebruik, mag ze nooit de looproute versperren!