• Aandacht voor tactiele informatie
• Niet enkel brailleondersteuning!
• Maquettes en reliëfborden
• Voelen is luisteren
• Tactiel kan ook door alternatieven
• Tactiel in beeld

Voor de uitwerking en vormgeving van tactiele elementen zijn een aantal aandachtspunten belangrijk:

• Plaats de tactiele informatie op een logische plaats, ter hoogte van de reguliere informatie.
• Blinde en slechtziende personen hebben nood aan een aangepaste vorm van informatie om hun weg doorheen een gebouw te vinden. Voor sommigen is een omzetting van informatie in braille een oplossing. Anderen geven echter de voorkeur aan verheven voelbare letters/cijfers/symbolen/enz. Let steeds op het maken van een combinatie.
• Tactiele (verticale) borden dienen aangebracht te worden op een hoogte tussen 140 en 170cm. Combineer indien mogelijk met een onderrijdbaar deel.
• De tekening of tekst wordt opliggend op de achtergrond aangebracht en niet in de achtergrond te zijn gegraveerd.
• De grootte van de cijfers en letters is tussen 15 en 60 mm. Het meest geschikte lettertype voor tactiele informatieborden is 'Helvetica Bold'.

Tactiele elementen kunnen ook opgenomen worden in de looproutes van een gebouw. We spreken dan over kunstmatige geleidelijnen. Ze zijn voelbaar op vloerniveau en worden door personen met een visuele beperking gebruikt om zich doorheen een omgeving of gebouw te leiden.

Lees de aanbevelingen voor geleiding.

Naast visuele informatie kunnen op eenvoudige wijze tactiele elementen toegevoegd worden aan de signalisatie.

In functie van de bewegwijzering kunnen knelpunten opgevangen worden door natuurlijke en/of kunstmatige gidslijnen. Informatieve gegevens daarentegen vragen een concretere en soms specifiekere aanpak.

Een basisprincipe is om de informatie in verschillende vormen aan te bieden. De visuele informatie wordt best aangevuld met auditieve en tactiele elementen.

Het is echter niet overal mogelijk om auditieve elementen toe te voegen. In de meeste gevallen kiest men voor tactiele elementen, zoals een toevoeging in braille. Dergelijke (eenvoudige) voorbeelden zijn terug te vinden bij liftknoppen of tekstdelen op informatieborden.

Bedenk wel dat slechts een beperkt deel van de blinde en slechtziende personen braille kan lezen. Mensen die op latere leeftijd blind zijn geworden, kunnen dit meestal niet.

Daarom is het belangrijk zo universeel mogelijke oplossingen aan te bieden in plaats van specifieke aangepaste informatie voor een beperkte doelgroep.

Lees de aanbevelingen voor geleiding.

Om te vermijden dat informatie slechts door een beperkte groep kan gelezen worden, gebruikt men beter meer universele communicatiemiddelen. Deze kunnen als reguliere informatiedrager ingezet worden.

Een voorbeeld hiervan is het gebruik van reliëfborden of maquettes. Wanneer plattegronden gebruikt worden, uitgewerkt in reliëf, kunnen die door toevoeging van kleur en tekst gebruikt worden door iedereen. 

Op reliëfborden is de tekening of tekst niet gegraveerd, maar opliggend op de achtergrond.

Maquettes zorgen ervoor dat iedereen, ook personen met een visuele beperking, een ruimtelijke interpretatie krijgen van het gebouw. Ze worden vaak gebruikt bij historische gebouwen.

Ook tactiele aanvullingen moeten het volledige verhaal of de volledige informatie aanbieden. Vermijd vertalingen in flarden.

Voor personen met een auditieve beperking is het volgen van een concert en het beluisteren van muziek geen evidentie.

Een voelstoel kan dit ondersteunen. De stoel bestaat uit een kussen dat op een reguliere zitplaats in een theater- of concertzaal wordt geplaatst.

De stoel zet muziek (geluid) om in trillingen. De gebruiker van de stoel vangt deze op met het lichaam en zal daardoor het ritme en de cadans van de muziek kunnen volgen. Muziek of geluid wordt dus voelbaar gemaakt.

Door de combinatie van deze stoel en ondersteuning door een tolk Vlaamse Gebarentaal - voor de inhoud en de sfeer van de muziek - kan een voorstelling ook voor een persoon met een auditieve beperking op een meer gelijkwaardige wijze bijgewoond worden.

Tactiele elementen bevatten voor iedereen een grote belevingswaarde. Door met de handen (tastzin) iets te voelen, ontdekken we ook als persoon zonder visuele beperking de ruimte op een  andere manier.

Voorbeelden van een tactiele beleving:

• Een belevingstuin
• Blotevoetenpad
• Werken met geluiden (vogels, water, …), geuren en texturen van materialen (op het pad, aan de wand, ..)
• Beleving creëren door beplanting; hoekjes met specifieke kleuren, texturen en geuren, … Let er wel op dat men planten gebruikt die antiallergisch zijn voor een zo groot mogelijke groep mensen. Vermijd ook giftige plantensoorten en bloemen en planten die specifiek bijen of wespen aantrekken
• …

De combinatie van het geheel aan prikkels van onze zintuigen maakt van een dergelijke locatie een plezier voor iedereen.

Concretere aanbevelingen met betrekking tot beleving van buitenruimte en toegankelijkheid is opgenomen in de wenkenbladen toegankelijkheid van speeltuinen en groenvoorzieningen:

Wenkenblad toegankelijkheid van speeltuinen (nieuw venster)

Wenkenblad toegankelijkheid van groengebieden (nieuw venster)

Lees de aanbevelingen voor toegangspaden.